Black Friday: de eindeloze kortingsmarathon die je overspoelt tot je bijna móét kopen. Maar voor sommige jongeren is even iets leuks voor jezelf aanschaffen al lang geen onschuldige bezigheid meer. Kopen wordt een vlucht, een manier om even geen pijn te voelen en een verslaving. Oud-fellow Jasmijn vertelt hoe haar shopverslaving haar leven beheerste.
Al vanaf jonge leeftijd had Jasmijn het gevoel dat ze voortdurend moest overleven. Ze had een moeilijke thuissituatie, voelde zich vaak alleen en kon op school moeilijk haar plek vinden. Toen de coronaperiode kwam en haar sociale leven stil viel, vond ze vooral online veel afleiding. De mooiste plaatjes van influencers en een constante stroom aan advertenties. Haar mentale gezondheid ging steeds verder achteruit: ze ontwikkelde een eetstoornis, begon met zelfbeschadiging en deed op haar dertiende een suïcidepoging.
“Als iets in de aanbieding was, haalde ik gelijk 10 stuks in huis.”
Om toch íets van geluk te voelen, begon Jasmijn met kopen. “Ik kocht kleding, schoenen en make-up, vooral wanneer er korting was. Als het in de aanbieding was, haalde ik gelijk 10 stuks in huis. Ik had twee of drie bijbaantjes, maar er bleef niks over. Zodra mijn salaris binnenkwam, was het de volgende dag alweer op. Ik kocht soms 8 paar schoenen in een maand tijd.”
Hoewel haar koopgedrag steeds meer haar leven overnam, zag Jasmijn het zelf niet als een verslaving. “Ik dacht shoppen is toch niet erg? Het zijn geen drugs en ik krijg er een goed gevoel van, dus het zal wel meevallen.” Pas tijdens haar behandeling bij Yes We Can Clinics kwam bij Jasmijn het besef. Trots vertelde ze haar behandelaar dat ze na 10 weken eindelijk weer kon gaan shoppen. “Mijn behandelaar zei: ‘Jasmijn, dit is niet gezond. Je hebt geen geld en toch denk je alleen maar aan kopen.’ Toen pas had ik door hoe heftig het was. Ik dacht nooit na en kocht het gewoon. Achteraf gezien vond ik het eng dat ik dit deed zonder na te denken.”
“Ik had geen geld, en toch dacht ik alleen maar aan kopen.”
Stap voor stap leerde ze de controle terugpakken. “Ik ben lijstjes gaan maken. Als ik iets wilde kopen, zette ik het daarop. Als ik het na 2 weken nog wilde, dacht ik er nog een keer over na.” Ook begon ze op aanraden van haar coach bij de nazorg een geldschriftje. “Ik schreef op wat ik binnenkreeg en verdeelde het in potjes. Voor uit eten, leuke dingen en kleding. Ik gaf mezelf een maximaal bedrag per onderdeel. Ik leerde hierdoor voelen in plaats van vluchten. Daardoor vraag ik mezelf nu af: Heb ik dit nodig of wil ik het omdat het even goed voelt?”
Jasmijn geeft eerlijk toe dat Black Friday soms nog steeds kan triggeren. “Als ik kortingen zie, ben ik soms nog steeds geneigd om even te kijken. Het verschil is alleen dat ik het nu kan omdraaien en denk: er komen altijd weer kortingen. Ik heb dit nu niet nodig en dan kan ik het loslaten.” Na haar behandeling heeft Jasmijn enorme stappen gemaakt. “Ik kan nu langere periodes zonder kleding, schoenen of andere spullen te kopen. Ik geniet nog steeds als ik iets nieuws heb gekocht, maar ik heb het niet meer nodig om blij te zijn.”
